HMR188

DE ONGENAAKBARE Van 1930 tot eind jaren vijftig vergaart Norton onophoudelijk successen en verrassend genoeg gebeurt dat met één en hetzelfde motortype, dat in die lange periode nauwelijks ingrijpende wijzigingen ondergaat: de grote eencilinder-Manx. | Tekst: Rick van Eycken; fotografie: archief Van Eycken | Tim Hunt na zijn zege in de Amateur-TT van 1928 op zijn CS1. De Manx behoort tot Nortons beroemdste modellen. De lange geschiedenis van de Manx is zo uitgebreid dat we er twee artikelen voor nodig hebben. Dit keer deel 1. Met een Manx konden privécoureurs voor het eerst een machine kopen die hun zegekansen in snelheidswedstrijden in stand hield met de hoop om ooit in de befaamde Norton-fabrieksrenstal te worden opgenomen. Ouderen onder ons en overjarige studenten van het Grand Prix-verleden herinneren zich bij het horen van de naam ‘Norton Manx’ nog wel het beeld en geluid van de zilver- grijze en zwarte racemotoren, maar voor de jongere garde is een terugblik op deze lang verdwenen Britse glorie onontbeerlijk. Pionier in competitie In 1898 richt de Engelsman James Lansdowne Norton de Norton Manufacturing Company op. Oprichter Norton gelooft in het nut van competitie en zijn gamma bevat lichte en zwaardere motor- fietsen. Een 726cc-model uitgerust met een 726cc- Peugeot-V-twin-inbouwmotor behoort absoluut tot die laatste categorie. De eerste wedstrijd van belang vindt plaats in 1907 op de Isle of Man, aangezien racen op openbare wegen in die tijd verboden is in Engeland. Op zo’n tweecilinder- Norton wint privérijder Rem Fowler gelijk zijn klasse. Dat overtuigt Norton om een eigen 500cc- zijklep-eencilinder te maken die voldoet aan het nieuwe reglement, waarbij de cilinderinhoud het aantal cilinders vervangt. In 1908 verschijnt Nortons eerste eigen zijklepper van 475 cc. Twee jaar later vergroot de fabriek die tot 490 cc door een boring en slag van 79,0 x 100 millimeter toe te passen. Uitgerust met een driebak en kettingtransmissie vormt deze machine in 1922 de basis voor sportieve zijklepmodellen als de Brooklands Special, die wordt verkocht met een 75 mph-snelheidscertificaat. In 1922 verschijnt de eerste Norton-kopklepper als model 18. Daarvan verschijnt een jaar later een TT-versie met een grotere benzine- en olietank. Deze kopklepper is de snelste in zijn klasse en 44 REPORTAGE NORTON MANX 500 EN 350, DEEL 1