Het Motorrijwiel 186

Pas in 1977 maakte ik voor het eerst kennis met het merk Demm toen er in een motortijdschrift een vergelijkingstest stond met een Demm Delta, een motorfietsje met opvallend kleine wielen. Omdat ik toen meer interesse in fietsen had, liet ik de Demm al snel voor wat hij was en stiekem droomde ik toch al van een Yamaha TY50M. Inmiddels weet ik uiteraard dat de Delta destijds concurreerde met de populaire Yamaha Chappy en de Honda Dax en dat het lichte machientje van Demm-constructeur Ermano Degli Esposti maar zelden buiten de Italiaanse landsgrenzen kwam. Pas twee jaar geleden inhaleerde ik mijn eerste echte dosis Demm tijdens een vakantietrip naar Italië, in het Demm-museum in Porretta Terme. De productie van tweewielers in het afgelegen bergstadje in het noorden van Toscane werd in 1988 gestaakt. Mede door de breedte van de productie is het altijd een van de meest gerenommeerde Italiaanse merken geweest. Goed vakmanschap was er een erezaak. Demm had niet voor niets een rijke voorgeschiedenis in de metaalbewerking en -afwerking: draaien, slijpen, frezen en harden waren in de loop der jaren een tweede natuur geworden voor de werknemers. Het oorspronkelijke bedrijf werd in 1919 opgericht door Giacomo Daldi, zijn broer Dino en Luigi Matteucci en heette voluit Officina Pezzi Ricambio Auto Moto (Opram). Het was de eerste bloeiperiode van mobiliteit en machinebouw. Het bedrijf fabriceerde tandwielen, versnellingsbak­ tandwielen, freesdelen, drijfstangen, zuigers, naven en assen. Na een periode van sterke groei werd het bedrijf in 1926 een naamloze vennoot- schap. Met vers kapitaal werd aan de Borgo Sole in Porretta Terme een groot fabrieksgebouw met een oppervlakte van 2.000 vierkante meter neergezet. Zelfs in Italië kent bijna niemand tegenwoordig het merk Demm nog. Toch zorgde deze fabrikant uit Emilia-Romagna decennialang voor reuring op de binnenlandse markt met trendy modellen van hoge kwaliteit. | Tekst: Victor Nowka; Foto’s: archief Nowka | KWALITEIT UIT PORRETTA TERME 60 REPORTAGE EXOTISCHE MERKEN: DEMM