Het Motorrijwiel 180

VAN KRUIWAGEN TOT WERELDKAMPIOEN Pioniers Overgewaaid van de Schotse Hooglanden naar onze contreien kreeg het ‘cross-country’ rijden op gemotoriseerde twee- en driewielers begin jaren dertig hier vaste voet aan de grond. In Nederland werden de races voor het eerst georganiseerd in 1932 in Zeeland. In België verzon motorjournalist Jacques Ickx (de vader van oud-Formule 1-coureur Jacky) de term ‘motorcross’, waarvan op 11 maart 1934 in de Zoete Waters in Heverlee bij Leuven het eerste evenement plaatvond. De eerste cross­ wedstrijden leken in niets op de huidige. Het waren gecontroleerde individuele tijdritten over een uitgezet parcours door bos en hei. Pas in 1938 vlamden alle deelnemers samen via een massas- tart het terrein in. Dit schouwspel van opspuitend zand en motoren driftend door gladde bochten en springend over bulten, alles onder het oorver­ dovend gebulder van open uitlaten, bood sportieve spanning en spektakel die gaandeweg massa’s toe- schouwers naar de circuits trokken. Na de oorlog steeg de populariteit van de motorcross spectacu­ lair, met elke zondag meerdere wedstrijden en een groeiend aantal jonge coureurs die hun geluk beproefden op achtergelaten motoren van het Engelse leger. Dat leverde in elke regio van het land minstens één vedette op, die zich van de nodige supporters verzekerde. Motorcross werd de sport van het volk en dreigde zelfs voetbal en wielrennen qua populariteit van de troon te stoten. FN Cross In de jaren dertig was FN (Fabrique Nationale d’Armes de Guerre, de Nationale Fabriek van Oorlogswapens) actief en succesvol in de wegrace- rij. De Belgische machines vestigden ook meerdere wereldsnelheidsrecords. Toen de motorcross met rasse schreden aan populariteit won, trokken ook de Belgische merken het zand in. Gillet trad met supersport-kopkleppers aan, Sarolea gebruikte de monotube-wegracer als basis. FN had op dat moment de han- Toen de motorcross zich na de oorlog in België tot de (motor)sport van het volk had ontpopt, bliezen de huismerken Gillet, Sarolea en FN een aardige partij mee. In internationale wedstrijden was het vooral FN dat op Europese bodem furore maakte. René Baeten pakte er in 1958 zelfs de wereldtitel mee. De succesvolle crosser beschikte over een raceblok met bovenliggende nokkenas uit FN’s roemrijke verleden, vertelde ons destijds de pers. Maar was dat wel zo? De hoogste tijd om de successtory van de FN-crossers te openbaren… | Tekst: Rik van Eycken; Foto’s: Campion, Duchateau, Van Eycken | 82 REPORTAGE FN-CROSSERS (1938-1958)